Η είδηση για μια ιδιαίτερη χρήση των δυνατοτήτων της Τεχνητής Νοημοσύνης ήρθε ξαφνικά, πριν από λίγες ημέρες, από την Αλβανία, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο. Και δεν είναι άλλη από τον ‘διορισμό’ ενός… bot σε υπουργικό αξίωμα, αυτό του υπουργού Διαχείρισης των Κρατικών Προμηθειών.
Μ’ αυτόν τον καινοφανή (πρόκειται για παγκόσμια πρώτη, βεβαίως) τρόπο, ο πρωθυπουργός της χώρας Έντι Ράμα, που ξεκινά αυτές τις ημέρες την τέταρτη θητεία του, φιλοδοξεί να ξορκίσει τη μάστιγα της βαθιάς διαφθοράς, η οποία ‘ζει και βασιλεύει και τα πάντα διαφεντεύει’ επί πολλές δεκαετίες στη γειτονική μας χώρα.
Η ‘Diella’, όπως έχουν βαφτίσει το bot (λέξη που στα αλβανικά σημαίνει ‘ήλιος’ και -προφανώς- παραπέμπει σε φως, διαφάνεια, Διαύγεια κι άλλα ανάλογα δικά μας) δεν υπουργοποιήθηκε ευθύς εξ αρχής. Ξεκίνησε την καριέρα της ως απλός ψηφιακός βοηθός (βλέπε, AI-powered virtual assistant), πριν από λίγους μήνες, συμμετέχοντας στην ψηφιακή πλατφόρμα e-Albania – κάτι σαν το δικό μας gov.gr. Όμως, μετά την επανεκλογή Ράμα, αναβαθμίστηκε και αναλαμβάνει πλέον υπουργικά καθήκοντα.
Ο οικοδεσπότης σας δεν γνωρίζει ακόμα αν θα αναβαθμιστεί και η στολή της Diella (θηλυκού γένους, βεβαίως, και θα καταλάβετε το γιατί στη συνέχεια), σε κάτι καλύτερο από την παραδοσιακή εθνική στολή της χώρας που φορούσε ως βοηθός, πιθανώς για να κάνει περισσότερο φιλική στους Αλβανούς πολίτες την επαφή και την επικοινωνία με τις κρατικές υπηρεσίες και τους φορείς.
Στα νέα κυβερνητικά καθήκοντά της, πάντως, θα πρέπει να πείσει με τη σωστή και αποτελεσματική λειτουργία της τόσο εκείνους, όσο και τη διεθνή κοινότητα πως η Αλβανία είναι αποφασισμένη να πατάξει τη διαφθορά και να προσεγγίσει τα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Άλλωστε, η χώρα επιδιώκει από καιρό την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία καθυστερεί και επειδή τα σκάνδαλα διαφθοράς- κυρίως σ’ ό,τι αφορά στις κρατικές προμήθειες- διαδέχονται το ένα το άλλο… Γι’ αυτό ο Έντι Ράμα υπογράμμισε, κατά την ανακοίνωση του νέου υπουργικού συμβουλίου, πως ‘η Diella θα συμβάλει χάρη στις δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης, να γίνει η Αλβανία μια χώρα όπου οι δημόσιες προμήθειες θα είναι 100% αδιάβλητες.’
Βέβαια, σήμερα, στην πράξη, αυτό που οι ειδήμονες προσάπτουν στη χώρα είναι πως όλο το σύστημα ελέγχεται από συμμορίες, που ‘ξεπλένουν’ εκεί τα χρήματα τα οποία κερδίζουν, πουλώντας όπλα και ναρκωτικά σ’ όλο τον κόσμο, έχοντας επιπλέον διαβρώσει και ικανό μέρος της εξουσίας, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της ένταξης στην ΕΕ, ως το 2030. Καλή η αισιοδοξία, λοιπόν, αλλά λάθος η υπερβολή,. Άλλωστε, και οι ίδιοι οι Αλβανοί δεν φαίνεται να πολυπιστεύουν αυτό το αφήγημα. Με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επισημαίνουν ότι ‘ακόμα και η Diella θα διαφθαρεί, σύντομα’ (κάτι που, τεχνικά, μπορεί να γίνει μέσω των προγραμματιστών της, βεβαίως…) ή ότι ‘η μεγάλη κλοπή θα συνεχιστεί και στο τέλος θα τα ρίξουν όλα στην Diella…’
Επί πλέον, δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό, αν θα ασκεί τα καθήκοντά της μόνη και ανεξάρτητη, ή θα έχει κάποιο -ακόμα ανώτερο;- ως εποπτεύοντα. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση των Τιράνων, η Diella ‘θα είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο όλων των κυβερνητικών έργων και των συμβάσεων με ιδιωτικές επιχειρήσεις, αξιολογώντας τις ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων προσφορές και ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες χειραγώγησης και ευνοιοκρατίας’.
Στον αντίποδα, ειδήμονες τη αγοράς παρατηρούν ότι -ως πρώτο βήμα- η αναβάθμιση και ‘υπουργοποίηση’ της Diella (σε συνδυασμό με τη λειτουργία της πλατφόρμας e-Albania) είναι μεν θετική κίνηση για τη μετάβαση της χώρας στην εποχή των νέων τεχνολογιών, όμως υπάρχουν αρκετά ‘κλασικά’ θέματα στα οποία η χώρα ακόμα υστερεί, όπως η προστασία της ιδιωτικότητας, η διαφάνεια όσον αφορά στους αλγορίθμους που χρησιμοποιούνται (η γνωστή απειλή του black box) και η αντιμετώπιση των κινδύνων που ελλοχεύουν για το εργατικό δυναμικό
Παρόλα αυτά, η πρωτοβουλία του Έντι Ράμα -όσο κι αν για πολλούς δεν είναι παρά μια ‘φτηνή’ κίνηση εντυπωσιασμού- δεν παύει να είναι πρωτοποριακή όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο, αλλά και διεθνώς. Είτε βρει μιμητές, είτε όχι, τυχόν επιτυχία της (αν και όταν έλθει), δεν είναι απίθανο να επηρεάσει γενικώς τον ρόλο που μπορεί να παίξει η τεχνολογία στη διακυβέρνηση μιας χώρας.
