Επωνύμως…

Η είδηση "κυκλοφορούσε" έντονα τις τελευταίες ημέρες και είχε διασταυρωθεί: ο Σκλαβενίτης ετοιμάζεται να αποκτήσει ολοκληρωμένη παρουσία στο Διαδίκτυο. Επιβεβαιώθηκε πλήρως με την ανακοίνωση της εξαγοράς του caremarket.gr, η οποία είναι το πρώτο βήμα για την είσοδο του ηγέτη του χώρου στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Και επειδή το έργο είναι αρκετά μεγάλο για τα ελληνικά δεδομένα, είναι προφανές ότι έχουν εκφράσει ενδιαφέρον όλοι οι μεγάλοι «παίκτες» της εγχώριας αγοράς.

Κατά την προσωπική μου άποψη, το ενδιαφέρον στοιχείο δεν είναι μόνο πως η μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της χώρας αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Αλλά και ότι μία εταιρεία, η οποία για πολλά χρόνια, δεν είχε ιδιαίτερα καλή «σχέση» με τις ψηφιακές τεχνολογίες και προτιμούσε περισσότερο παραδοσιακά μέσα, αποφασίζει να αλλάξει ρότα. Κάτι που αποτελεί μία ακόμη ένδειξη ότι το e-commerce εξελίσσεται σε ένα όλο και πιο σημαντικό κανάλι διανομής για το χώρο της λιανικής πώλησης.

«Γιατί δεν είναι ήδη;» θα μπορούσε να ήταν η ερώτηση σας. Σε πολλούς κλάδους, το e-commerce είναι ένα σημαντικό κανάλι πώλησης και σε ορισμένους κλάδους φθάνει να αντιπροσωπεύει μέχρι και το 20% των πωλήσεων. Και υπάρχουν και κλάδοι όπως οι πωλήσεις εισιτηρίων, που έχει εξελιχθεί σε βασικό κανάλι πώλησης.

Όμως, στα σούπερ μάρκετ δεν είναι. Υπάρχουν προσπάθειες και κινήσεις αλλά τα ποσοστά είναι τόσο χαμηλά που κανείς δεν τα ανακοινώνει. Ο ΑΒ Βασιλόπουλος και το My Market έχουν μεν online shops, αλλά ούτε ο Μασούτης ούτε ο Σκλαβενίτης έχουν. Υπάρχουν αποκλειστικά online super market όπως το e-fresh.gr αλλά πόσοι τα χρησιμοποιούν; Όχι ότι δεν έχουν πελάτες ή δεν αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς, αλλά σε ποσοστά επί του συνόλου είναι ακόμη χαμηλά.

Υπό αυτό το πρίσμα, η κίνηση του Σκλαβενίτη ουσιαστικά δείχνει ότι το online, είναι ένα κανάλι που θα απασχολήσει τα super market. Πιθανότατα όχι άμεσα, αλλά μεσοπρόθεσμα είναι σίγουρο ότι θα έχουμε εξελίξεις. Και ο Σκλαβενίτης επιδιώκει να τοποθετηθεί στη συγκεκριμένη αγορά προκειμένου να αποφύγει να χάσει ένα τρένο στο οποίο ήδη έχουν ανέβει κάποιοι από τους ανταγωνιστές του.

Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι το παράδειγμα του Σκλαβενίτη θα ακολουθήσουν και όλοι όσοι δεν έχουν κάνει ακόμη κίνηση, συν ότι θα δούμε και μεγαλύτερη έμφαση από όσους έχουν ήδη κάνει την κίνηση. Με τους τελευταίους ενδεχομένως να προχωράνε και σε άλλες κινήσεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν το προβάδισμα που ήδη έχουν. Και κάπως έτσι, αρχίζεις να αναρωτιέσαι αν επιτέλους ήρθε η ώρα του e-commerce και για την ελληνική αγορά των super markets.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Ο κόσμος της τεχνολογίας είναι -επιεικώς- αχανής! Μπορεί να νομίζεις ότι τα έχεις δει (ή, τουλάχιστον, τα έχεις διαβάσει) όλα, αλλά η πραγματικότητα (ειδικά τα τελευταία χρόνια) έρχεται κάθε τόσο να σε διαψεύσει, καθώς εξακολουθούν να ανακοινώνονται και τις περισσότερες φορές να υλοποιούνται τα πιο απίστευτα σχέδια και δράσεις, με στόχο να πάνε τις δυνατότητές μας ολοένα μακρύτερα…

Για παράδειγμα, μιλάμε συχνά για βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή και πανεπιστημιακά / ερευνητικά ιδρύματα που είναι «ολόκληρες πόλεις», έχουν χιλιάδες «κατοίκους» και παράγουν σημαντικής αξίας προϊόντα ή γνώσεις. Παρόλα αυτά, ο οικοδεσπότης τούτης της στήλης πρώτη φορά ακούει ότι μια ολόκληρη πόλη πρόκειται να κτιστεί και να κατοικηθεί με μοναδικό σκοπό να παίξει το ρόλο μιας «ζωντανής» αμμοδόχου (του γνωστού sandbox, που συχνά χρησιμοποιείται στις ψηφιακές προσομοιώσεις ως μοντέλο, αντί ακριβώς μιας πραγματικής κατάστασης, όποια κι αν είναι αυτή), δίνοντας την ευκαιρία σε ερευνητές και κάθε λογής επιστήμονες να κάνουν εκεί τις μετρήσεις και τα πειράματά τους, σε πραγματικές συνθήκες.

Κι όμως, αυτό ακριβώς ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες, στο πλαίσιο του CES στο Λας Βέγκας, η κραταιά ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Toyota, παρουσιάζοντας το όραμά της για την εκ του μηδενός δημιουργία μιας «εξ ορισμού» και εκ κατασκευής πρότυπης «έξυπνης» πόλης, στους πρόποδες του ιστορικού όρους Φούτζι.

Ο θεμέλιος λίθος θα τεθεί σε ένα χρόνο από σήμερα, η σχεδίαση της πόλης θα βασίζεται στο (αρχαιοελληνικής έμπνευσης) Ιπποδάμειο σύστημα, θα καταλαμβάνει έκταση 700 στρεμμάτων και στόχος είναι να κατοικηθεί αρχικά από περίπου 2000 άτομα – στην πλειοψηφία τους εργαζόμενοι της εταιρίας με τις οικογένειές τους, αλλά και συνταξιούχοι, εργαζόμενοι στις τοπικές επιχειρήσεις και καταστήματα, επισκέπτες ερευνητές, συνεργάτες κλπ. Και το όνομα αυτής; Woven City (κι όχι Corolla City, όπως διάβασα σε κάποιο περιπαικτικό σχόλιο)…

Με δεδομένο ότι τα πάντα ξεκινούν από «λευκό χαρτί», αυτό το project θα δώσει την ευκαιρία στους ερευνητές της Toyota να σχεδιάσουν την πόλη του μέλλοντος και να εφαρμόσουν κάθε ιδέα και λύση στην υπηρεσία της αειφόρου ανάπτυξης: οι κατοικίες θα κατασκευαστούν από ειδική ξυλεία, τα πάντα θα είναι καλωδιωμένα, η χρησιμοποιούμενη ενέργεια θα είναι αποκλειστικά «πράσινη», οι κάθε λογής αισθητήρες θα αφθονούν εντός και εκτός των κτηρίων, και στους δρόμους της θα κυκλοφορούν μονάχα ηλεκτροκίνητα οχήματα. Επίσης, με τη βοήθεια εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης και των δεδομένων που θα στέλνουν τόσοι και τόσοι αισθητήρες (προφανώς, κάποιους θα φέρουν επάνω τους και οι ίδιοι, με τη μορφή φορετών συσκευών), η υγεία των κατοίκων του Woven City θα ελέγχεται διαρκώς και η φροντίδα τους, εκ μέρους των αρχών της πόλης, θα είναι στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο (όπως διαβάσαμε), από πλευράς «ησυχίας, τάξης και ασφάλειας» (όπως έλεγε κι εκείνο το παλιό, πλην αληθινό τραγουδάκι…)

Όλα αυτά ακούγονται ωραία, η πόλη μπορεί να δώσει χρήσιμα στοιχεία και πολύτιμα για τους ερευνητές δεδομένα, οι προθέσεις της εταιρίας μπορεί όντως να είναι οι καλύτερες, όμως, εμένα δεν παύει να μου θυμίζει «χρυσό κλουβί», με ανθρώπους – πειραματόζωα, έναν κόσμο ηθικό αγγελικά πλασμένο που πολύ λίγη συνάφεια έχει με την πραγματικότητα. Όπου όλοι είμαστε θύματα της ατέλειωτης γραφειοκρατίας (ειδικά στη χώρα μας), των προβλημάτων της καθημερινότητας, των κακών υποδομών, της αυξανόμενης ηχορρύπανσης και των αμέτρητων εμποδίων, τα οποία αντιμετωπίζουμε σήμερα στις πόλεις μας. Ένα μέλλον, με τέτοιες υψηλές προδιαγραφές, όσο και να βοηθήσει η τεχνολογία, απέχει σίγουρα πολλά χρόνια, λόγω έλλειψης της κατάλληλης κουλτούρας, και η προσγείωση στο σήμερα παραμένει ανώμαλη.

Ίσως αυτό να το καταλαβαίνει και η ίδια η Toyota που, σε μια παράλληλη δράση, ανακοίνωσε σημαντική επένδυση ύψους περίπου 400 εκατ. $ στην αμερικανική Joby Aviation, εταιρία η οποία κατασκευάζει ηλεκτροκίνητα αεροταξί τα οποία υπόσχονται να λειτουργήσουν ως «από μηχανής Θεός», απαλλάσσοντάς μας από τη βάσανο των μπλοκαρισμένων δρόμων… Η Joby, που εδρεύει στη Σάντα Κρουζ της Καλιφόρνια, έχει «σηκώσει» ως σήμερα 720 εκατ. $ για το αεροταξί της, που μοιάζει με τεράστιο εξαπτέρυγο drone, ναυλώνεται μέσω της διάσημης εφαρμογής Uber και μπορεί να μεταφέρει πιλότο και τέσσερις επιβάτες με αυτονομία περίπου 220 χλμ.

Έχουμε να δούμε πολλά ακόμα…

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Στις αρχές της εκάστοτε δεκαετίας συνηθίζεται να γίνονται προβλέψεις για το σύνολο της… δεκαετίας. Στο χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών, όμως, και λαμβάνοντας υπόψη τι έχουμε δει τα τελευταία 30 χρόνια, μάλλον είναι προτιμότερο να περιοριστούμε σε προβλέψεις… πενταετίας. Όπου και σε αυτή την περίπτωση, είναι λίγο δύσκολο να είσαι σίγουρος τι μέλλει γενέσθαι, τουλάχιστον στο κομμάτι της αγοράς που αφορά το web.

Ενδεχομένως, οι δύο πιο σίγουρες τάσεις έχουν να κάνουν με το mobile και τα data. Οι καταναλωτές, τα επόμενα χρόνια πρόκειται να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τα smartphones τους και γενικότερα φορητές συσκευές και επίσης θέλουν να έχουν την ίδια εμπειρία σε οποιοδήποτε οθόνη και αν βρίσκονται μπροστά. Παρεπιμπτόντως, στις οθόνες δεν περιλαμβάνουμε μόνο το κινητό, το tablet και τον υπολογιστή. Πλέον, σε αυτή τη λίστα θα πρέπει να αρχίσουμε να περιλαμβάνουμε τόσο την τηλεόραση όσο και την εσωτερική οθόνη των infotainment συστημάτων των καινούριων αυτοκινήτων. Smart TVs και smart cars είναι δύο κατηγορίες συσκευών που αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς και να διασυνδέονται με τις υπόλοιπες συσκευές που χρησιμοποιούμε. Μπορεί το Internet of Things πολλοί να το συνδέουν με το κομμάτι των αισθητήρων και του smart home, αλλά θα επηρεάσει πολύ περισσότερο από όσο νομίζουν αρκετοί και τον κόσμο του web τα επόμενα χρόνια.

Το IoT έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται και περισσότερα δεδομένα, οπότε πάμε στη δεύτερη «σίγουρη» τάση της επόμενης πενταετίας και σχετίζεται με τα data και το πως αξιοποιούνται αυτά. Τα δεδομένα είναι πλέον πολλά, αλλά η αξιοποίηση τους με τη χρήση τεχνολογιών machine learning αλλά και τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) μπορεί να έχει εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα και αυτό είναι κάτι που αρχίζουν να κοιτούν όλο και περισσότεροι, ακόμη και οι μικρότερου μεγέθους εταιρείες που κινούνται στην αγορά του web, ακόμη και στην Ελλάδα.

Από εκεί και πέρα, την επόμενη πενταετία αναμένεται να δούμε και την έλευση των δικτύων 5G. Ενδεχομένως, τα πρώτα χρόνια το 5G να αξιοποιηθεί σε Β2Β εφαρμογές, αλλά είναι βέβαιο ότι σταδιακά θα δούμε να επηρεάζει όλο και περισσότερο και το web, όπου θα δούμε νέες εφαρμογές και υπηρεσίες, οι οποίες θα χρειάζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5^ης γενιάς. Ποιες είναι αυτές οι εφαρμογές και οι υπηρεσίες; Καλή ερώτηση, αλλά δύσκολο να απαντηθεί, καθώς όπως έχει δείξει η ιστορία, στο web τα πάντα αλλάζουν με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς!

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Ο οικοδεσπότης αυτής της στήλης έχει ένα (αγαθό, μην παρεξηγηθούμε κιόλας…) βίτσιο: διαβάζει! Όντας από χαρακτήρα φιλοπερίεργος -κάτι που του βγήκε σε καλό, όταν έγινε δημοσιογράφος- διαβάζει ασύστολα πολύ και τα πάντα. Φιλτράρει, καταγράφει, μαζεύει «υλικά» στο αρχείο του και, όσα κρίνει αξιόλογα, τα μοιράζεται μαζί σας κάθε εβδομάδα, για να τα μάθετε (ή να τα προσέξετε καλύτερα) κι εσείς, συνοδεύοντάς τα με δικά του σχόλια, βεβαίως-βεβαίως…

Και, μέρες που είναι («καλή χρονιά» να πούμε σε όλους και όλες, καθώς είναι η πρώτη φορά που επικοινωνούμε φέτος), τι άλλο θα αλιεύαμε από τη διεθνή επικαιρότητα, από προβλέψεις και προφητείες για τα μελλούμενα! Που, ανάλογα με το πώς βλέπεις το ποτήρι, μπορεί να έχουν είτε θετικό πρόσημο, είτε αρνητικό. Να το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή, εμείς είμαστε της θετικής κατεύθυνσης – όλα τα βλέπουμε καλοπροαίρετα, αλλά δεν εθελοτυφλούμε, θέλουμε τα καλά που μπορεί να φέρει μια υπηρεσία ή ένα προϊόν, αλλά δεν κάνουμε τα ‘στραβά μάτια’ μπροστά στο foul (πολύ περισσότερο στο penalty…) ή τους κινδύνους που τυχόν τα συνοδεύουν. Δείτε μας κάτι σαν VAR, ας πούμε – προσπαθούμε να βλέπουμε και να καταγράφουμε την αλήθεια, αλλά αφήνουμε τις ερμηνείες για τους διαιτητές… Πότε-πότε, πάντως, ρίχνουμε και καμιά προειδοποιητική βολή, αν υπάρξει καλή αφορμή!

Μερικές τέτοιες βρήκαμε σ’ ένα πρόσφατο άρθρο (από τα πολλά που διάβασε ο οικοδεσπότης σας τώρα τις γιορτές, που είχε και περισσότερο χρόνο στη διάθεσή του – το συγκεκριμένο προέρχεται από το Vanity Fair και τον Nick Bilton) ο οποίος ξεκινάει θυμίζοντας πως πριν από 10 χρόνια το iPhone ήταν μόλις δυο χρονών, το FB ελάχιστα μεγαλύτερο, δεν υπήρχαν iPad, ούτε Alexa και Siri, ούτε AirBnB, αλλά ούτε και Uber…

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό: καταστάσεις που σήμερα θεωρούμε «καθεστώς», παρότι νεότατες, ίσως σε λίγα χρόνια να φαντάζουν κι αυτές ξεπερασμένες, καθώς μας έρχονται τα ακόμα πιο προηγμένα smartphones, οι μύριες εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης (κοινώς, ΑΙ) και τα αυτόνομα αυτοκίνητα (τι έρχονται; ήρθαν κιόλας σε κάποια μέρη του πλανήτη – κάτι ξέρει η Tesla περί αυτού), που είναι βεβαίως παράλληλα κι ένας ύμνος στην ηλεκτροκίνηση…

Κι αν αυτό είναι ένα από τα καλά (αρκεί να μάθουμε στους υπολογιστές των αυτόνομων να λαμβάνουν υπόψιν το γεγονός ότι απέναντι βρίσκονται άνθρωποι-οδηγοί, με ό,τι κουσούρια κουβαλάει ο καθένας, εκπαίδευση η οποία έχει ήδη αρχίσει μέσω Machine Learning) της προόδου της τεχνολογίας, ο ρομποτικός πόλεμος που μας έρχεται με βήμα ταχύ, μάλλον στα κακά θα πρέπει να συμπεριληφθεί… Δίπλα στα φονικά «μαχητικά drones» που έχουν ήδη αναλάβει υπηρεσία (χαρακτηριστική η πρόσφατη «εξουδετέρωση» του Ιρανού στρατηγού, Κασέμ Σουλεϊμανί, στα Βαγδάτη), τα προγραμματιζόμενα ρομπότ-μαχητές της Boston Dynamics συνεχίζουν να εντυπωσιάζουν με τις δυνατότητές τους, δίνοντας μια πρόγευση του επωαζόμενου «πολέμου των πληκτρολογίων». Την ίδια ώρα, η Κίνα μετατρέπεται με τη βοήθεια της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου και λογισμικού ιδίας παραγωγής, σε «οργουελικό» κράτος για τους πολίτες της και όχι μόνο…

Βέβαια, στη συγκεκριμένη χώρα, τα θέματα προστασίας της ιδιωτικότητας μάλλον δεν παίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά τουλάχιστον σε πλήθος άλλες χώρες ευτυχώς παίζουν, χάρη στην επιβολή των κατάλληλων ρυθμιστικών πλαισίων (βλέπε GDPR), κάτι που σίγουρα πρέπει να καταγραφεί στις θετικές εξελίξεις, όπως και οι προσπάθειες ελέγχου των όποιων, εκτός λογικής και ηθικού πλαισίου, «παρεκκλίσεων» στη χρήση του ΑΙ…

Φυσικά, δεν αγνοούμε τα τεράστια οφέλη της ανθρωπότητας από την πρόοδο της τεχνολογίας σε τομείς όπως η υγεία και η ευζωία, η βιολογία, οι μεταφορές, η προστασία του περιβάλλοντος (η διατήρηση της αειφορίας, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα, αναμένεται να παίξει σημαντικότατο ρόλο τα επόμενα χρόνια στην καθημερινότητά μας), η τρισδιάστατη εκτύπωση ακόμα και ανθρώπινων οργάνων και τόσοι άλλοι.

Από την άλλη, όλο αυτό το «τσουνάμι» της τεχνολογίας προφανώς και δεν θα είναι «αναίμακτο». Τουλάχιστον στο μεταβατικό στάδιο (μη φανταστείτε ότι μιλάμε για δεκαετίες – όλα γίνονται πλέον σε Fast Forward mode, εξ ου και το πρόβλημα…) θα χαθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας (με ό,τι σημαίνει αυτό από κοινωνικής και οικονομικής πλευράς), μέχρι να «κάτσει η σκόνη» και να βγει η νέα γενιά επαγγελματιών, που θα καλύψει τις ανάγκες στους νέους τομείς… Οι ανατροπές, στη δεκαετία που μόλις ξεκίνησε, αναμένεται να είναι πολλές και γρήγορες.

Τρέχουμε, λοιπόν, τώρα! Αλλά, προσοχή μη μας πέσει το ποτήρι, που εξακολουθούμε να ισορροπούμε στο δίσκο της ζωής μας και να το βλέπουμε μισογεμάτο…

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Η δεκαετία του ’10 ήταν μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες και γεμάτες εξελίξεις όσον αφορά την αγορά των ψηφιακών τεχνολογιών. Ακόμη και στην Ελλάδα, όπου το κύριο θέμα της δεκαετίας δεν ήταν άλλο από την οικονομική κρίση, υπήρξαν τομείς της αγοράς ψηφιακών τεχνολογιών που παρουσίασαν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως είναι, για παράδειγμα, αυτός του ηλεκτρονικού εμπορίου. Πλέον, οι online αγορές δεν αποτελούν κάτι που κάνουν λίγοι αλλά κάτι που κάνουν οι περισσότεροι. Και γενικότερα η έννοια της χρήσης του Διαδικτύου για αγορές υπηρεσιών και προϊόντων είναι αρκετά διευρυμένη και δημοφιλής.

Η τάση αυτή είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί και το 2020. Οι Έλληνες καταναλωτές εκτιμάται πως θα χρησιμοποιήσουν ακόμη περισσότερο το Διαδίκτυο και το ενδιαφέρον είναι πως θα δούμε να αυξάνεται η χρήση από τις μεγαλύτερες ηλικίες, οι οποίες, μέχρι τώρα, έδειχναν αρκετά πιο διστακτικές να ακολουθήσουν τις ψηφιακές εξελίξεις. Πλέον, όμως, αλλάζει και η τάση αυτή θα είναι από τις πλέον ενδιαφέρουσες τα επόμενα χρόνια.

Η έτερη τάση που θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια είναι αυτή της προσωποποιημένης εμπειρίας, ένα θέμα που απασχολεί τον κλάδο των online υπηρεσιών και του e-commerce γενικότερα τα τελευταία χρόνια. Απλά, από εδώ και πέρα θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη πίεση για καλύτερη εμπειρία του πελάτη, ως ένα μέσο διαφοροποίησης σε μία αγορά όπου ο ανταγωνισμός γίνεται όλο και πιο έντονος.

Επίσης, αναμένεται να δούμε μέσα στο 2020 να υπάρξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον τομέα των πληρωμών. Δηλαδή, θα δούμε να χρησιμοποιούνται πολύ περισσότερα συστήματα και μέθοδοι πληρωμών προκειμένου οι καταναλωτές να έχουν περισσότερες επιλογές.

Γενικότερα, το 2020 αναμένεται να είναι μία χρονιά με ενδιαφέρουσες εξελίξεις καθώς ορισμένες τεχνολογίες θα αρχίζουν να ωριμάζουν, οι αλγόριθμοι να βελτιώνονται και οι εταιρείες -νέες και παλιές- να φέρνουν καινούριες λύσεις που θα βοηθήσουν ακόμη περισσότερο στην προσωποποιημένη εξυπηρέτηση και εμπειρία των πελατών, κάτι που αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια το «άγιο δισκοπότηρο» των υπεύθυνων μάρκετινγκ.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

To 2019 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί για την Ελλάδα ως η χρονιά του «ψηφιακού μετασχηματισμού». Και αυτό γιατί ήταν οι δύο λέξεις που ακούσαμε περισσότερο σε οποιοδήποτε επιχειρηματικό συνέδριο και αν πήγαινες ανεξαρτήτως κλάδου. Το ερώτημα απλά είναι κατά πόσον οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν όντως αρχίσει να υλοποιούν δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού. Αν και το πιο σωστό θα ήταν να ξεκινούσαμε από την ερώτηση κατά πόσον έχει γίνει κατανοητό τι σημαίνει ψηφιακός μετασχηματισμός.

Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που πραγματοποίησε το Found.ation, η πλειονότητα των στελεχών επιχειρήσεων που συμμετείχαν σε αυτήν (90% το 2019, αυξημένο σε σχέση με το 82% του 2018) δήλωσαν πως η εταιρεία τους τρέχει κάποιο project ψηφιακού μετασχηματισμού. Σύμφωνα με τους ίδιους, κατά μέσο όρο αυτά τα projects τρέχουν τα τελευταία 5 χρόνια.

Επίσης, αυξημένο εμφανίζεται και το ποσοστό των εταιρειών που εστιάζουν στην ψηφιακή καινοτομία (54% το 2019, 49% το 2018). Ωστόσο, στην ερώτηση για το ποιο τμήμα είναι υπεύθυνο για τα projects ψηφιακού μετασχηματισμού, οι απαντήσεις είναι αρκετά μοιρασμένες: 36,5% διαθέτουν κάποιο τμήμα με τις λέξεις “Digital” ή “Innovation” στον τίτλο του, ενώ 30,8% δηλώνουν ότι τον ρόλο αυτό διαθέτει ο διευθύνων σύμβουλος, η ανώτερη διοίκηση ή κάποιο τμήμα σχετικό με το business development. Ένα 21% φαίνεται πως αναθέτει αυτό το έργο στα τμήματα IT/Operations.

Αυτή η τελευταία διαπίστωση, είναι εκείνη που δημιουργεί τη μεγαλύτερη ανησυχία. Γιατί πολύ απλά αποτελεί μία ακόμη ένδειξη ότι δεν έχει γίνει κατανοητό από τις ελληνικές επιχειρήσεις ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι… ψηφιακός. Δηλαδή, δεν είναι απλά το να αρχίσεις να χρησιμοποιείς ψηφιακές τεχνολογίες στην καθημερινότητα μίας επιχείρησης. Αλλά να αλλάξεις την νοοτροπία των εργαζομένων, την οργανωτική δομή και γενικότερα τον τρόπο δουλειάς, προκειμένου να προσαρμοστείς στα νέα δεδομένα της ψηφιακής εποχής. Μίας εποχής όπου τα δεδομένα (data) αποτελούν το πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο μίας επιχείρησης και οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι τα εργαλεία για την αξιοποίηση των data, αλλά και για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.

Δυστυχώς, η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων δεν κατανοεί αυτή τη διαφορά. Όπως δεν έχει γίνει κατανοητό ότι αυτή η ανάγκη για αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών και αλλαγή στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας, είναι απαραίτητη για κάθε είδους και μεγέθους επιχείρηση. Είναι κατανοητό, φυσικά, ότι σε μία περίοδο όπου η Ελλάδα συνέρχεται από την οικονομική κρίση, τίθενται ακόμη θέματα επιβίωσης για πολλές επιχειρήσεις και είναι δύσκολο να μπορούν να σκεφτούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.

Από την άλλη πλευρά, η ιστορία έχει δείξει ότι αν δεν είσαι προετοιμασμένος για την αλλαγή που θα έρθει, τότε δύσκολα επιβιώνεις. Και σε σχέση με το παρελθόν, μία σημαντική διαφοροποίηση που υπάρχει, είναι πως ο χρόνος της αλλαγής έχει μειωθεί δραστικά, λόγω των ψηφιακών τεχνολογιών και της αλλαγής νοοτροπίας των ίδιων των καταναλωτών.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Σε λίγες μέρες αλλάζει ο χρόνος και μπαίνουμε στο 2020, το ξέρετε; Ε, και λοιπόν; για νέο το λες τώρα αυτό; σχεδόν σας ακούω να με οικτίρετε. Όλοι ξέρουμε πως αλλάζει ο χρόνος κι ότι ξεκινά μια καινούρια δεκαετία. Εγώ, όμως, το λέω για να σας θυμίσω το έθιμο, τέτοια εποχή, να κοιτάμε τους «καζαμίες», μήπως δούμε κάτι που να μας αρέσει από τα μελλούμενα, ώστε να ευχηθούμε να συμβεί – πού ξέρεις καμιά φορά; Στην Τεχνολογία «καζαμίες», με την πραγματική έννοια του όρου, δεν έχουμε. Από προβλέψεις, όμως, έχουμε άφθονες – να φάνε κι οι κότες, κατά τη λαϊκή ρήση.

Μια από αυτές που μου έκανε εντύπωση, ίσως λόγω του μεγάλου αριθμού προβλέψεων (οι περισσότεροι μαθητευόμενοι μάγοι σταματούν στο πέντε, άντε στο δέκα, ενώ ο συγκεκριμένος φτάνει ως το 20) προέρχεται από τον Βορρά της Ευρώπης, τη νορβηγική Telenor Research, και αιφνιδιάζει με την πρωτοτυπία και την αισιοδοξία της. Όχι επειδή αυτά που λέει δεν στέκουν ή δεν θα γίνουν, αλλά επειδή ο γράφων θεωρεί ότι για τα περισσότερα δεν θα αρκέσει τούτη η χρονιά – θα χρειαστούν περισσότερες αν όχι όλη η δεκαετία, τα ‘20s του 21^ου αιώνα…

Άντε να τα δούμε ένα-ένα, λοιπόν, γιατί είναι και πολλά κι ίσως να μη μας χωρέσουν. Πρώτο και καλύτερο το Internet (όχι των Αντικειμένων, αλλά…) των Σωμάτων – οι αισθητήρες με τους οποίους μετράμε τα ζωτικά μας δεδομένα, θα γίνουν πολύ περισσότεροι και δεν θα περιορίζονται πλέον μονάχα στα smart watches, που φοράμε σήμερα – μιλάμε πλέον για «συνδεδεμένους ανθρώπους»…

Οι «Γάμοι τεχνολογιών» είναι η δεύτερη πρόβλεψη που, με απλά λόγια, σημαίνει ότι καθώς οι διάφορες τεχνολογίες ωριμάζουν, έφτασε πλέον η ώρα να δούμε και συνδυασμούς μεταξύ δυο ή και περισσότερων. Στην ίδια λογική, των ωριμότερων δράσεων, θα δούμε και Αποκεντρωμένα Δίκτυα επικοινωνίας, δηλαδή χωρίς κεντρική δομή – πρόσφατο παράδειγμα, η αποκεντρωμένη δικτύωση των διαδηλωτών στο Χονγκ Κονγκ.

Η «καθαρότητα των δεδομένων» είναι σίγουρα πολύ μεγάλο θέμα και έχει επισημανθεί πολλάκις από τους επαΐοντες, καθώς τα μη-ποιοτικά δεδομένα μπορεί στην πράξη να πράγουν fake news... Το υψηλό «κόστος της εμπιστοσύνης» είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα – έτσι κι αλλιώς, η εδραίωση της εμπιστοσύνης μεταξύ επιχειρήσεων και χρηστών ποτέ δεν ήταν κάτι απλό: η αμφιβολία είναι πανταχού παρούσα, πολύ περισσότερο για «δωρεάν» υπηρεσίες.

Το 2020 θα ζήσουμε, κατά τας γραφάς, την απογείωση του e-SIM, λόγω της κατάργησης της λιλιπούτειας πλέον κάρτας SIM και της αντικατάστασής της από αντίστοιχο λογισμικό, τόσο στα καταναλωτικά αγαθά, όσο και στα συστήματα ΙοΤ. Απογείωση αναμένεται και στους σταθμούς ηλεκτροφόρτισης, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει πλέον κατασκευαστής που να μην περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα στην γκάμα του…

Η τεχνολογία του ύπνου διεκδικεί κι αυτή μερίδιο στην πρωτοπορία, καθώς τα smart watches αντιλαμβάνονται πόσο καλά κοιμόμαστε και προτείνουν λύσεις βελτίωσης. Ο πόλεμος του streaming είναι, επίσης, λογικό και αναμενόμενο να ξεκινήσει κάποια στιγμή, καθώς οι διάφορες πλατφόρμες που διεκδικούν την προσοχή (και τα λεφτά) μας, κατεβαίνουν με  ολοένα καλύτερο περιεχόμενο.

Το ίδιο θα συμβεί και στο χώρο του gaming: η Apple με το Arcade της και η Google με το Stadia έχουν ήδη ξεκινήσει τις αψιμαχίες, αξιοποιώντας κάθε μια διαφορετικούς τρόπους πρόσβασης στους παίκτες, ενώ «παιχνίδι κάνουν» πάντα τα X-box και Playstation… Σ’ έναν άλλο χώρο, η έλλειψη ταλέντων στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης όλα δείχνουν πως θα «γεννήσει» την τάση DIY AΙ, δηλαδή τη δημιουργία εφαρμογών Αι σχεδόν αυτοματοποιημένα, από έτοιμα Modules.

Η επόμενη, πάντως, τάση είναι αρκετά αμφιλεγόμενη, χωρίς να υπάρχουν εύκολοι τρόποι να την αποτρέψεις: η πρόοδος της τεχνολογίας θα μας φέρει Deepfakes for the masses, δηλαδή «φτιαχτές εικόνες», με διάφορους τρόπους. Οι αντιδράσεις θα είναι πολλές – ανάμεσά τους και οι προσπάθειες περιορισμού των Big Tech που, αργά ή γρήγορα, πρέπει να δείξουν έμπρακτα ότι τηρούν τους κανόνες. Η τάση για μεγαλύτερο έλεγχο θα «πάρει μπάλα» και πολλές από τις δράσεις στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, με στόχο να επικρατήσει το λεγόμενο ethical AI, ενώ μεγάλη διάδοση θα γνωρίσουν τα Ψηφιακά Δίδυμα, όπου οι τεχνικές προσομοίωσης φτάνουν σε άλλο (χρησιμότατο) επίπεδο.

Τα συστήματα προστασίας απέναντι στις απάτες μέσω κινητών τηλεφώνων θα βρουν απροσδόκητο σύμμαχο στα φίλτρα με δυνατότητα Μηχανικής Μάθησης, κοινωνική ένταση -όπως όλα δείχνουν- θα έχουμε για τα δικαιώματα των εργαζομένων στις διάσημες πλατφόρμες (βλέπε Uber, Lyft, Foodora, AirBnB κλπ), η αυξανόμενη οικολογική ευαισθησία πολλών καταναλωτών (σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες τιμές) ίσως ανακόψει τις πωλήσεις smartphones, ενώ το 2020 -κατά την Telenor Research, πάντα- θα φέρει κοντύτερα τόσο τα ταξίδια στο διάστημα, όσο και τη δημιουργία ευρυζωνικών δικτύων και εκεί. Γιατί, καλά τ’ αστέρια, αλλά χωρίς Internet γίνεται;

Καλές γιορτές και καλή χρονιά, αναγνώστες μου! (Ουφ, χωρέσαν και οι 20 προβλέψεις…)             

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Το 5G ή αλλιώς η 5^η γενιά κινητής τηλεφωνίας αρχίζει να είναι μία τεχνολογική εξέλιξη που θα μας απασχολεί όλο και πιο πολύ. Ιδίως όσο θα πλησιάζει η μέρα που θα γίνονται εμπορικά διαθέσιμα τα δίκτυα 5G και στην Ελλάδα.

Όμως, πολλοί αναρωτιούνται τι αλλαγές θα φέρει το 5G σε όσους ασχολούνται με εφαρμογές και υπηρεσίες πάνω από το Web. Το 4G ήταν μία σημαντική αλλαγή, καθώς οι υψηλότερες ταχύτητες που προσέφερε ήταν πρακτικά ο λόγος που τα smartphones έχουν εξελιχθεί σε βασική πληροφοριακή συσκευή μας, με αποτέλεσμα το "mobile first" να είναι ένας από τους σημαντικότερους άξονες οποιασδήποτε web στρατηγικής.

Στο 5G, όμως, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Πολλοί πιστεύουν ότι το 5G δεν είναι τίποτα άλλο από μία τεχνολογία που αυξάνει ακόμη περισσότερο τις ταχύτητες σύνδεσης στο Διαδίκτυο. Είναι και αυτό, αλλά δεν είναι το χαρακτηριστικό που θα κάνει τη διαφορά, αλλά το εξαιρετικά χαμηλό latency και η δυνατότητα για λειτουργία χιλιάδων συσκευών ταυτόχρονα σε ένα δίκτυο.

Πρακτικά, και τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια, οι διαφορές που θα φέρει το 5G θα είναι εξαιρετικά μικρές, πάντα όσον αφορά στις web υπηρεσίες. Και αυτό γιατί καλές οι υψηλότερες ταχύτητες, αλλά δεν νομίζω να πιστεύει κανείς ότι είναι επανάσταση αν «κατεβάζεις» μία ταινία από το Netflix σε 1 λεπτό αντί για 4 λεπτά. Παρεπιμπτόντως, το streaming με 4G μία χαρά είναι αυτή τη στιγμή.

Εκεί που θα αρχίσει το 5G να έχει ενδιαφέρον, είναι με εφαρμογές που θα αξιοποιούν τα άλλα χαρακτηριστικά του. Όσον αφορά το web, πολύς λόγος γίνεται ήδη για το cloud gaming που αναμένεται να είναι από τις πρώτες «καλές» εφαρμογές και υπηρεσίες που θα αξιοποιούν το 5G. Από εκεί και πέρα, όμως, χρειάζεται να κάνουμε αρκετή υπομονή για να δούμε ποιες θα είναι οι εφαρμογές εκείνες που θα κάνουν τη διαφορά στο χώρο του web.  Και συνήθως η «αναστάτωση» ή disruption, δημιουργείται από κάποιον κλάδο είναι εντελώς απροσδόκητο και διαφορετικό από ό,τι περιμένουμε.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Όλοι μας, λίγο ως πολύ, αγαπάμε τους μύθους – μας αρέσει να ζούμε σ’ έναν κόσμο που τον πλάθουμε κατά το δοκούν, που «βολεύει» την ψυχή μας και κολακεύει τις απόψεις μας. Έτσι είναι τα πράγματα, επειδή έτσι μ’ αρέσει εμένα περισσότερο… Κι ας απέχει αυτό που λέμε παρασάγγας από την αλήθεια – μήπως (εκτός κι αν είναι κάτι εξόφθαλμο) θα κάτσει κανείς να ψάξει τα τι και τα πώς, να βρει στοιχεία και να εντοπίσει γράμματα και γραφές, ώστε να μας διαψεύσει στην πρώτη ευκαιρία; Αποτέλεσμα είναι ο μύθος και η πραγματικότητα συχνά να «μπλέκονται γλυκά» σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην ξέρεις πού σταματάει η αλήθεια και πού ξεκινάει το ψέμα – ή ο μύθος, για να το πούμε πιο κομψά…

Τα πεδία εφαρμογής της «μυθοπλασίας» αμέτρητα: από την προσωπική ζωή του καθενός (ξέρεις ποιος είμαι εγώ και τι έκανα στο στρατό, στη δουλειά, στη χούντα, στο Πολυτεχνείο…) και τις σπουδές του (για τα διπλώματα και τα μάστερ δεν χρειάζεται να δώσουμε εδώ συγκεκριμένα παραδείγματα, τα διαβάζουμε σχεδόν καθημερινά στις εφημερίδες, μια ο ένας υπουργός, μια ο άλλος διοικητής…), ως τη θρησκεία (κλασικό πλέον, το παράδειγμα του κρυφού σχολείου κατά την Τουρκοκρατία) και την Ιστορία (που βρίθει «καλών» και «κακών» μύθων). Φυσικά, η Τεχνολογία δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από τον χορό – πολλά τα παραδείγματα, αλλά εξίσου πολλές και οι διαψεύσεις, γιατί εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο σύγχρονα και ο ρεαλισμός (δυστυχώς ή ευτυχώς) είναι μέρος του παιχνιδιού. Συχνά-πυκνά, κάποιος «μεγάλος» αναλαμβάνει μετά λόγου γνώσεως να αποκαταστήσει την αλήθεια και να καταρρίψει διάφορους μύθους, όπως κάνει -για παράδειγμα- η Google που, μέσω του Media Lab της, προσπαθεί να ανασκευάσει τα «κακώς κείμενα», επαναφέροντάς μας (και για δικό της καλό, άλλωστε) στον ορθό δρόμο. Αυτό έκανε πρόσφατα, όταν ασχολήθηκε με τρεις περιπτώσεις «κλασικών» μύθων, που αποτελούν μέρος της «λαϊκής τεχνολογικής σοφίας»…

Ο πρώτος μύθος έχει να κάνει με την παραγωγή βίντεο, που όλοι λένε ότι απαιτεί πολύ χρόνο και χρήμα. Κατά την Google, αυτό γινόταν στο παρελθόν, αλλά δεν ισχύει πια σήμερα, όπου -με την πρόοδο της τεχνολογίας και χάρη στο εργαλείο Directors Mix, όλη η δουλειά γίνεται ταχύτερα, ευκολότερα και με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Μάλιστα, με ένα μικρό κλάσμα (μόλις λίγες εκατοντάδες δολάρια) του κόστους για το γύρισμα και την επεξεργασία ενός διαφημιστικού βίντεο με τον παραδοσιακό τρόπο, το εργαλείο μπορεί να δώσει δεκάδες παραλλαγές, ώστε να επιλεγεί εκείνη που αρέσει περισσότερο…

Ο δεύτερος αφορά σε ένα γενικότερο θέμα, την εντύπωση πως όσο πιο πολλά δεδομένα έχουμε στα χέρια μας, τόσο καλύτερο θα είναι το αποτέλεσμα που θέλουμε να πετύχουμε. Οι άνθρωποι του Media Lab φέρνουν το παράδειγμα ενός site, για το οποίο ξέρουμε πόσοι επισκέπτες είδαν ένα βίντεο και για πόση ώρα, πόσοι άλλαξαν γρήγορα σελίδα, ακόμα και πόσοι το εγκατέλειψαν γρήγορα, για να δουν κάτι άλλο. Το ότι έχουμε όλα αυτά τα στοιχεία στη διάθεσή μας, όμως, δεν σημαίνει κι ότι μας είναι χρήσιμα. Κατά τους ειδήμονες στα των ερευνών, η ποιότητα των στοιχείων είναι αυτό που μετράει κι όχι η ποσότητα – όσα θεωρούν χρήσιμα, είναι τι τράβηξε την προσοχή του χρήστη, πώς συμπεριφέρθηκε και ποιά ήταν τα αποτελέσματα. Έτερον ουδέν…

Όσο για τον τρίτο μύθο, όλοι τον γνωρίζουμε και τον έχουμε ακούσει αμέτρητες φορές στις συζητήσεις «μεταξύ τυρού και αχλαδίου», συνηθέστατα από ανθρώπους άσχετους με την τεχνολογία και τις (πραγματικές) επιπτώσεις της, οι οποίοι απλώς εμπιστεύονται (και, δυστυχώς, υπερασπίζονται) οτιδήποτε κινδυνολογικό ακούνε ή διαβάζουν – μιλάμε, βεβαίως, για την άποψη ότι οι «μηχανές» θα έρθουν και, με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Μηχανικής Μάθησης, θα πάρουν τις δουλειές των ανθρώπων. Προφανώς, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, πολύ περισσότερο μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια, όπως διατείνονται, κι ο φόβος τους δεν έχει κάποια βάση.

Αυτό που -πιθανότατα, καθώς το μέλλον παραμένει αόρατο- θα συμβεί, είναι εμείς οι άνθρωποι να αναθέσουμε στις μηχανές (που, άλλωστε, εμείς δημιουργήσαμε) τις πιο επικίνδυνες, βαρετές, επαναλαμβανόμενες και σχεδόν «μηχανικές» (τυχαία το λένε, νομίζετε;) εργασίες, κρατώντας για εμάς τις πιο δημιουργικές. Τον χρόνο που θα κερδίσουμε μ’ αυτό τον τρόπο, μπορούμε να τον διαθέσουμε για να σκεφτούμε νέες ιδέες και να κάνουμε ανακαλύψεις ή, απλώς, για να ξεκουραστούμε και να ταξιδέψουμε. Καιρός να «ξεπιστέψουμε» στους μύθους, λοιπόν, ακόμα κι αν είναι κλασικοί…            

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Στην ψηφιακή εποχή, κάθε επιχείρηση κάθε μεγέθους, καλείται να έχει τη δική της online παρουσία. Και αυτό δεν περιλαμβάνει μόνο τη δημιουργία μίας ιστοσελίδας με τα βασικά στοιχεία της επιχείρησης, αλλά και σωστή διαμόρφωση των στοιχείων της σε μία σειρά από άλλες online υπηρεσίες, οι οποίες είναι εξαιρετικά δημοφιλείς και διαμορφώνουν -όλες μαζί- το διαδικτυακό προφίλ μίας επιχείρησης.

Πολλές επιχειρήσεις θεωρούν ότι το να έχουν μία ιστοσελίδα είναι αρκετό. Η πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική. Πλέον, πρέπει να έχεις παρουσία και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τουλάχιστον στα πιο βασικά, όπως είναι το Facebook, το Instagram και το LinkedIn. Και στο βαθμό που μπορεί κάθε επιχείρηση θα πρέπει να τα παρακολουθεί και να τα ανανεώνει.

Όμως, εξίσου σημαντικό είναι να έχει ενημερωμένο και το προφίλ της στο Google, το οποίο -μην το ξεχνάμε αυτό- είναι η πύλη εισόδου στο Διαδίκτυο για τη συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει όλες οι επιχειρήσεις να σπεύσουν να ενημερώσουν το προφίλ τους μέσω του Google My Business. Ο λόγος είναι απλός: σε μία αναζήτηση είναι εξαιρετικά πρακτικό για τους χρήστες/καταναλωτές να βλέπουν απευθείας όλες τις βασικές πληροφορίες για μία επιχείρηση. Από τη διεύθυνση της πάνω στο χάρτη και τα τηλέφωνα επικοινωνίας, μέχρι φωτογραφίες και ωράριο λειτουργίας.

Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, όλα αυτά μοιάζουν ενδεχομένως φυσιολογικά, αλλά το ίδιο πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να κάνουν και οι πιο μικρές επιχειρήσεις, ακόμη και ελεύθεροι επαγγελματίες όπως είναι οι γιατροί και οι δικηγόροι. Πλέον, το Διαδίκτυο αποτελεί το μέσο όπου θα σπεύσουν να αναζητήσουν πληροφορίες άπαντες. Η διείσδυση ακόμη και στην Ελλάδα είναι σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, οι χρεώσεις των δεδομένων για πρόσβαση από το smartphone μειώνονται και γενικώς είμαστε έτοιμοι για μία νέα «εκτόξευση» της χρήσης. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει άπαντες να προσαρμοστούν σε αυτά τα νέα δεδομένα. Είτε το θέλουν είτε όχι, η ψηφιακή πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική και όποιος δεν την ακολουθήσει θα μείνει πίσω. Πολύ πίσω.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]